Zangwedstrijd der vogels

Vogels zijn niet enkel prachtige dieren, ze produceren ook een geweldige klanken. Bij zonsopgang hoor je al talrijke vogels uit volle borst zingen. Dit zijn vooral mannetjes, die indruk willen maken op vrouwtjes in hun omgeving. Ook waarschuwen ze andere mannetjes om duidelijk te maken dat ze een eigen terrein hebben, waar anderen mannetjes niet welkom zijn. Ze strijden onderling om het vrouwtje haar hart te veroveren.

Mensen bezitten een larynx, waarin stembanden zitten. De stembanden zijn verantwoordelijk voor de trillingen van de lucht die uitgeademd wordt. Hierdoor ontstaan klanken. Dit orgaan bevindt zich bovenaan de luchtpijp. Vogels hebben ook een larynx, maar bij hen zijn er geen stembanden aanwezig. De larynx is niet voldoende om geluid te produceren. Daar waar de luchtpijp splitst, is een ander orgaan gelegen. Dit is de zogenaamde syrinx. Dit orgaan bevat plooien. Als er lucht doorheen de syrinx gestuurd wordt, ontstaan er trillingen en worden er klanken geproduceerd. 

Papegaaien zijn een geval apart. Ze zijn bekend door hun spraakvermogen. Ze praten niet, maar door hun intelligentie kunnen ze geluiden imiteren. Het is niet mogelijk om een gesprek met hen aan te gaan, maar ze kunnen ontzettend goed klanken nabootsen en herhalen. Ze imiteren andere vogels en allerlei andere geluiden, omdat ze zich dan verbonden voelen met de andere papegaaien. Als huisdier, beschouwen ze hun baasje als soortgenoot en daarom imiteren ze hun baasje of andere geluiden uit hun omgeving. 

Help, ik s-s-s-s-s-stotter

Klanken worden geproduceerd door een activering van zo'n 1500 spieren. Bij mensen die kampen met stotteren is de activering van deze spieren verstoord. Stotteren kan al optreden bij een kind van 2 tot 5 jaar. Dit is een periode, waarin men veel gaat praten. Het is belangrijk om bij de eerste kenmerken van moeilijkheden een logopedist in te schakelen. De vroegtijdige therapieën kunnen het kind helpen om een einde aan stotteren te maken. Volwassenen kunnen ook plotseling te maken krijgen met dit probleem. Op latere leeftijd kan het stotteren verdwijnen, maar het kan ook plots optreden. Stamboomstudies wijzen erop dat dit spraakprobleem wel eens erfelijk kan worden doorgegeven. Ook kan men al vroeg spanning ervaren, dat het stotteren zou kunnen uitlokken. 

1% van de bevolking heeft te maken met dit probleem. Bij mannen komt het vaker voor dan bij vrouwen. Voor iemand die stottert is een sociaal leven niet altijd even gemakkelijk, omdat ze zich vaak schamen en daardoor conversaties gaan vermijden. Ze generen zich vaak voor hun probleem. In het dagdagelijkse leven worden ze constant geconfronteerd met hun spraakprobleem. Het vinden van werk is ook niet altijd even makkelijk, omdat vele jobs vloeiend sprekende mensen vereisen. 

Het stotteren kan ook uiterlijk uitgedrukt worden. Er kunnen allerlei bijbewegingen optreden tijdens het praten. Er kunnen bewegingen met het hoofd, benen of armen ontstaan. Zo kan de persoon bijvoorbeeld het hoofd opzij schudden of stampen met zijn/ haar voet. Op het gelaat kunnen er ook inspanningen optreden. Met de mond of kaak trekken is hier een voorbeeld van.  

      

Onderstaande namen zijn bekende mensen, die ook kampen/ kampten met stotteren: 

• Charles Darwin  
• Marilyn Monroe  
• Isaac Newton 
• Bart Peeters 
• Elvis Presley  
• ...

Somniloquy?

Somniloquy is een ander woord voor praten tijdens de slaap. Het is vorm van parasomnie. Dit is een verzamelnaam voor allerlei slaapstoornissen. Als men gaat slapen komen glycine en gamma-aminoboterzuur (GAB) vrij in de hersenen. Deze stoffen remmen allerlei ongewenste bewegingen tijdens het slapen en zorgen ervoor dat onze stembanden niet werken. Dit is niet bij iedereen zo. Ongeveer 50% van de kinderen zou wel eens praten in slaap. Bij volwassen treedt dit probleem op bij slechts 5%. Bij meisjes komt het vaker voor dan bij jongens. Hiervoor heeft men nog geen verklaring kunnen vinden. Wetenschappers tonen aan dat somniloquy erfelijk doorgegeven kan worden. Het praten wordt sterker beïnvloedt door alcohol, stress, depressies, koorts, een te kort aan slaap, enzovoort. Het praten gebeurt heel onbewust. Sommige kinderen voeren conversaties met zichzelf of met iemand die bijvoorbeeld naast hen ligt tijdens het slapen. 

Het slapen kan men opsplitsen in 5 fases. Fase 1 is het indommelen. In fase 2 bevindt men zich in een lichte slaap. In fase 3 wordt er een overgang van een lichte slaap naar een diepe slaap gemaakt. In fase 4 bevindt de persoon zich in een diepe slaap en fase 5 bestaat uit de droomslaap. Praten is de slaap kan in elke fase voorkomen. 

Specialisten raden aan om op hetzelfde tijdstip te gaan slapen. Ook kunnen ontspanningsoefeningen voor het slapengaan helpen om het praten tijdens het slapen tegen te gaan. Op zich bestaan er geen behandelingen om het praten tegen te gaan. Bij de meerderheid van de mensen die praten in hun slaap is het niet schadelijk, maar bij angstaanvallen of het luid schreeuwen wordt er geadviseerd om de huisarts te raadplagen.